وارنیش های حرارتی چیستند ؟

به زبان ساده اگر قصد داشته باشیم وارنیش حرارتی را توضیح دهیم باید گفت که یک روکش لوله‌ای شکل است که می‌توان ایجاد پوشش نماید. نوارهای حرارتی را شیرینگ حرارتی نیز می‌نامند که در زبان انگلیسی heat-shrinkable نامیده می‌شوند. این کالاها با استفاه از پلیمر ساخته می‌شوند و خاصیت جمع شوندگی دارند. یعنی با ایجاد کردن حرارت از منابع گوناگون مانند شعله گاز، فندک، سشوار خانگی یا صنعتی پیرامون محور قطری خود جمع می‌شوند. این کالاها در انواع گوناگون، ابعاد و سایزهای مختلف و رنگ‌های متفاوت تولید و عرضه می‌شوند و کاربری‌های گسترده‌ای دارند که در ادامه به آن می‌پردازیم.

“بیشتر بخوانید : هوش مصنوعی “

وارنیش چیست؟

وارنیش (varnish) در لغت به معنی پوشش دادن، برق انداختن و ظاهرسازی کردن است. در اصطلاح فنی، وارنیش پوششی است که برای عایق کاری سیم و کابل بدون پوشش استفاده می‌شود. وارنیش حرارتی یا هیت شیرینک در اصل یک لوله پلاستیکی است که برای پوشاندن سیم، کانکتور یا اتصالات الکتریکی با هدف فراهم کردن مقاومت در برابر پارگی سیم و حفاظت سیم افشان یا سیم خشک در برابر عوامل محیطی استفاده می‌شود. همچنین جهت تعمیر پوشش خراشیده سیم‌ها، عایق کاری محل اتصال دو رشته سیم و یا در جایی که سیم به کانکتور متصل شده است، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این پوشش حرارتی معمولا از جنس پُلی‌­اُلِفین (Polyolefin) تولید می‌شود. پُلی­‌ اُلِفین یک نوع پلیمر است که در معرض حرارت در یک راستا منقبض می‌شود. به همین دلیل وارنیش حرارتی را به صورتی تولید می‌کنند که هنگام گرم شدن تنها به صورت شعاعی و نه در راستای طول جمع شود. میزان انقباض هیت شرینک لوله‌­ای بین یک دوم تا یک ششم قطر آن است.

“بیشتر بخوانید :ماژول الکترونیکی “

 وارنیش نسوز حرارتی و کاربردهای آن:

از این نوع وارنیش در صنعت حمل و نقل (هوافضا، وسایل نقلیه، راه آهن و تجهیزات سنگین) تولید شیلنگ، فلزات، آهن و فولاد و سیم کشی و شیلنگ و کابل حفاظت حرارتی و شعله استفاده می کنند. همچنین به طور گسترده ای در لوازم الکتریکی، خودرو، ماشین آلات، دستگاه نوشیدن، قهوه جات، مراقبت های پزشکی، محصولات آرایشی و بهداشتی و تجهیزات نور پردازی از آن بهره می برند.

انواع وارنیش نسوز:

وارنیش نسوز فایبر گلاس:وارنیش نسوز فایبرگلاس بافته شده بدون درز است بدین معنی که در برابر فشار داخلی مقاومت بسیار زیادی از خود نشان می دهد. از مهمترین مزیت های وارنیش نسوز می توان این را گفت که بعد از آتش گرفتن یا حتی در معرض حرارت و آتش قرار گرفتن، در کمتر از 10 ثانیه خاموش می شود و دچار حریق نمی شود.

وارنیش نسوز سیلیکونی:این نوع وارنیش نسوز با یک پوشش لاستیک سیلیکونی مقاوم تر از وارنیش فایبر گلاس در برابر سایش می باشد و ایده آل برای استفاده در برنامه های کاربردی سنگین که نیازی به ویژگی های مکانیکی و الکتریکی است.وارنیش سیلیکونی به دلیل داشتن خواص مکانیکی و قدرت دی الکتریک بالا جزء اولین انتخاب در برنامه های کاربردی نظیر حفاظت از کاور بوشینگ ترانسفورماتورها، جداسازی ترکیب کننده ها، درپوش سیم پیچ موتور و سیم کشی منبع تغذیه می باشد. این نوع وارنیش نسوز در برابر بیشتر اسیدها، قلیایی ها و سفید کننده ها مقاوم است. همچنین مقاومت سایشی خیلی بالا از خود دارد.

وارنیش نسوز بازالت:این نوع وارنیش از الیاف نساجی بازالت تولید می شود. از بازالت برای ایجاد ترکیبی استثنایی از مقاومت در برابر حرارت استفاده می کنند که عملکرد عالی ای در برابر حرارت نسبت به وارنیش فایبرگلاس دارند.همچنین این نوع وارنیش انعطاف پذیری عالی ای برای نصب در اطراف خم های تنگ و اتصالات، کوپلینگها و دیگر مانع های مناسب می سازد. این نوع وارنیش تا 750 درجه سانتیگراد حرارت را می تواند تحمل کند. با توجه به توضیحات بالا میتوان به طور خلاصه گفت که وارنیش نسوز تجهیزی است که آن را روی سیم می کشند تا به سیم هنگامی که در برابر حرارتهای بالا مثلا گرمای تا 800 درجه سانتی گراد قرار می گیرد آسیبی به آن نرساند.

طرز استفاده از وارنیش برای پوشش دادن محل اتصال دو سیم

در اتصال دوسیم و عایق سازی این اتصال با پوشاننده حرارتی ابتدا لازم است تا قطر سیم­های مورد نظر خود را بدانید. برای این منظور میتوانید از گیج اندازه گیری قطر سیم و یا کولیس استفاده کنید. دانستن قطر سیم به این منظور اهمیت دارد که بتوانیم اندازه مناسب وارنیش را انتخاب کنیم تا پس از برقراری اتصال پوشش دور آن در محل خود فیکس باشد و در راستای سیم حرکت نکند.

مرحله بعدی انتخاب وارنیش با قطر مناسب است. برای مشاهده اندازه وارنیش به نوشته های حک شده روی بسته بندی یا لوله آن توجه کنید. در انتخاب هیت شیرینک باید به این نکته توجه کنید که اندازه ای مناسب است که پس از جمع شدن کوچک تر از قطر سیم باشد تا بتواند کاملا روی سیم ثابت بماند. بر اساس نکاتی که در این مقاله گفته شد نسبت جمع شوندگی وارنیش 2:1 است. یعنی به طور مثال اگر قطر یک وارنیش 10 میلیمتر باشد پس از قرار گرفتن در معرض حرارت تا 5 میلیمتر جمع خواهد شد. در نتیجه برای پوشش یک کابل یا سیم 5/5 – 6 میلیمتر مناسب است. در صورتی که تمایل ندارید که محل اتصال مشخص باشد می وانید وارنیش رنگی متناسب با رنگ سیم استفاده نمایید.

پس از انتخاب سایز مناسب هیت شرینک، طول محل اتصال را اندازه گیری کنید. این طول به اضافه 1-1.5 سانتیمتر برابر است با طول وارنیش مورد نیاز شما. ساخت وارنیش حرارتی طوری انجام میگیرد که جمع شدگی آن تنها در راستای قطر باشد با این وجود ممکن است که حدود 5 تا 7 % در راستای طول نیز منقبض شود. پوشش حرارتی را به اندازه متناسب با استفاده از قیچی یا کف چین ببرید و پیش از اتصال سیم ها به یکدیگر، یکی از سیم ها را داخل وارنیش بیاندازید.

اگر قصد دارید که رشته های سیم را به یکدیگر لحیم کنید بهتر است که وارنیش را قبل از لحیم کاری از محل اتصال فاصله دهید و پس از لحیم کاری نیز مدت زمانی صبر کنید تا دمای محل اتصال پایین بیاید؛ تا وارنیش در اثر حرارت در محل نزدیک به اتصال جمع نشود. ارتباط سیم ها را به طور دلخواه برقرار نمایید و سپس هیت شیرینک را در راستای سیم حرکت دهید تا کاملا محل اتصال را بپوشاند.

در این مرحله لازم است تا با استفاده از منبع گرما حرارت مورد نیاز برای جمع شدن وارنیش را تامین کنید. به این منظور معمولا از سشوار صنعتی، هات ایر، فندک و یا حتی هویه استفاده می شود. اگر منبع حرارت مورد نظرتان فندک است که وارنیش را در معرض شعله مستقیم قرار می دهد باید بسیار دقت کنید زیرا که ممکن است وارنیش را کاملا بسوزاند و خاصیت ارتجاعی و پوشانندگی آن را از بین ببرد. همچنین اگر از هویه برای فیکس کردن وارنیش استفاده میکنید توجه کنید که ممکن است اتصال زیر وارنیش نیز تحت تاثیر قرار بگیرد. حرارت مناسب برای انقباض هیت شرینک اغلب روی آن درج می شود تا کاربران بتوانند در دمای مناسب از آن استفاده نمایند. برای نتیجه مطلوب منبع حرارت را در فاصله 5 الی 7 سانتیمتری محل مورد نظر بگیرید. همزمان سیم را در دست خود بچرخانید تا توزیع حرارت و جمع شدن وارنیش به صورت یکنواخت اتفاق بیفتد و حباب هوا داخل آن نماند.

پس از نصب وارنیش مدت زمانی حدود 3 تا 4 دقیقه سیم را تحت خمش یا پیچش قرار ندهید تا در جای خود ثابت شود. پس از گذشت این زمان و سرد شدن محل اتصال، میتوانید سیم را در موقعیت دلخواه خود ا زاویه دهید و خم کنید.

رنگ بندی روکش حرارتی و کاربرد رنگ‌ها

این کالاها در رنگ‌های مختلفی ساخته و عرضه می‌شوند. برای نمونه می‌توان به ورانیش مشکی، وارنیش قرمز، سبز ، زرد، آبی و شفاف اشاره کرد. کاربری‌ها آن‌ها نیز می‌تواند متفاوت باشد. ممکن است استفاده به عنوان حفاظت بوده یا استفاده با جنبه‌ی تزئینی. برایمونه کدبندی فازها یکی از کاربری‌ها است و روکش مشکی حرارتی به عنوان سیم‌های قطب منفی – و رنگ قرمز به عنوان قطب مثبت + و رنگ زرد و سبز هادی‌های خنثی و ارت ( زمین ) و… قابل توجه اینکه رنگ مشکی دارای مقاومت در برابر اشعه فرابنفش UV است.