بررسی انواع مقاومت و مفهوم کد رنگی آنها

حتما اسم مقاومت ها را شنیده اید! مقاومت ها جزو اساسی ترین قطعات الکترونیکی میباشند و نقش بسیار مهم و بنیادینی در مدارهای مختلف ایفا میکنند . مقاومت ها از نظر ساختار ، سایز ، کاربرد ها و انواع متفاوتی دارند . از انواع مقاومت ها را میتوان به مقاومت آجری ، مقاومت فلزی ، مقاومت کربنی و مقاومت های بسیار کوچک و مقاومت هایی با تراشه های بالا و سیم پیچی های دور هسته ای نارسانا نام برد .وظیفه ای که بر گردن مقاومت هاست را میتوانیم به خوبی در مدار های الکتریکی/الکترونیکی شاهد باشیم ، که آنها میتوانند عبور جریان برق را کنترل کنند . مقاومت ها میتوانند به جریان برق اجازه ی عبور یا عدم اجازه ی عبور دهند و با در تنظیم این جریان تاثیر ایجاد کنند .

” بیشتر بخوانید : ترانسمیتور چیست ؟ “

انواع مقاومت های الکتریکی

مقاومت های الکتریکی از نظر کاربرد به دو بخش تقسیم میشوند :

• مقاومت ثابت/Fixed Resistors :این نوع مقاومت ها ، مقاومت هایی هستند . که مقدار آنها ثابت میباشد و مقدار مقاومت آنها ، مقدار نامی درج شده روی بدنه ی آنها میباشد .
• مقاومت متغییر/Variable Resistors : این نوع مقاومت ها برای تنظیم مقاومت مقدار هستند . که کاربرد آن برای کنترل ولتاژ و یا جریان مدار میباشد ، که جریان مدار یا بخشی از جریان مدار از آن مورد کاربری قرار میگیرد . باید به این نکته نیز توجه کرد که این نوع مقاومت ها مقدار مشخص و ثابتی در مدار ها ندارند .

انواع مقاومت ثابت

انواع مقاومت ثابت را می‌توان به چهار دسته تقسیم کرد ، که عبارتند از :

• مقاومت‌های ترکیب کربنی : چسب غبار کربن یا گرافیت ساخته می‌شوند. از این مقاومت‌ها برای توان‌های پایین استفاده می‌شود.
• مقاومت‌های فیلم فلزی : چسب اکسید فلزی رسانا  ساخته میشوند . از این مقاومت‌ها در توان‌های بسیار پایین استفاده می‌شود.
• مقاومت‌های سیم‌پیچی شده : مقاومت‌های استفاده شده در هیت سینک هستند و در توان بالا کاربرد دارند.
• مقاومت‌های نیمه‌هادی : با استفاده از تکنولوژی نصب سطحی فیلم نازک ساخته می‌شوند و برای دقت و فرکانس بالا کاربرد دارند.

اندازه گیری مقاومت

برای اندازه گیری مقاومت ها از کدگذاری هایی که با نوار های رنگی روی بدنه ی آنها وجود دارد ، استفاده میکنیم . البته این خطوط درصد خطای مقاومت ها را نیز بررسی میکند و نشان میدهد . همانطور که گفته شد مقاومت ها انواع مختلفی دارند که در مدار های الکتریکی/الکترونیکی جهت کنترل جریان برق و یا ایجاد افت و سعود ولتاژ ها مورد استفاده در مدار ها قرار میگیرند .

اندازه گیری مقاومت با کد رنگی

با این حال برای این منظور مقاومت در عمل باید خاصیت مقاومتی داشته باشد.همچین در توان های مختلف و مقادیر مقاومتی گوناگون از یک اهم تا چندین مگا اهم دارای ابعاد مختلفی هستند.بدیهی است که وجود مقاومت های در تمامی اندازه ممکن مثلا ۱ اهم ۲ اهم ۳ اهم و … غیر ممکن است.زیرا تعداد بسیار زیادی از مقاومت با اندازه مختلف باید ساخته شود.

در عوض مقاومت ها با مقادیر مشخص و طبق استاندارد تولید میشوند. مقدار مقاومت ها به کمک نوارهای رنگی روی بدنه آنها مشخص میشود.مقدار مقاومت، تلرانس و توان مقاومت در برخی از مدل های مقاومت که دارای ابعاد بزرگی هستند روی آنها چاپ میشود.

امکان چاپ حروف و عدد روی مقاومت های کوچکتر وجود ندارد و این کار به وسیله نوارهای رنگی روی آنها تعیین میشود.نحوه تعیین مقاومت به کمک نوارهای رنگی طبق استانداردی تعیین میشود که در ادامه به خواهیم پرداخت.

مشاهده سایر محصولات : وارنیش حرارتی

کد رنگی مقاومت

کدهای رنگی در مقاومت ها به صورت نوارهای رنگی روی بدنه ی آنها وجود دارد ، که برای تشخیص آسان تر مقدار مقاومتی یکی مقاومت و درصد خطا و درصد قدرت تحمل آن استفاده میشود . انواع بسیاری از مقاومت ها وجود دارند که برای کنترل شارش جریان برق مورد استفاده قرار میگیرند ، اما برای انجام کار در مقاومت های واقعی نیاز به داشتن نوعی حالت از مقدار مقاومتی/ایستادگی داریم . مقاومت ها در طیف های متفاوت و بزرگی از مقادیر مختلف از کسری از اهم (Ω) تا میلیون اهم وجود دارند .

این موضوع بدیهی است که داشتن مقاومت از هر مقدار ممکن ، به طور مثال ؛ 1Ω ، 2Ω ، 3Ω ، 4Ω و…  ممکن خواهد بود . به این معنا که کلمه که هر مقاومت ده ها هزار تا میلیون ها مقاومت مختلف نیاز دارد ، تا بتواند مقادیر مورد نظر را پوشش دهد . در کنار این مسئله باید به این نکته نیز توجه داشته باشیم که مقادیر ترجیحی با مقادیر مقاومت درج شده روی بدنه هر مقاومت با جوهر رنگی ساخته و ثبت میشوند . عناوینی چون :

• مقدار مقاومت
• قدرت تحمل
• نرخ وات

بر روی بدنه ی هر مقاومت به صورت عدد یا حروف نوشته میشوند . البته این اعداد در صورت بزرگ بودن بدنه ی مقاومت ها خوانا هستند . در صورتی که این مقاومت ها کوچک باشند مانند نوع کربنی مقاومت latex 1/4  واتی یا از نوع فیلم ، این مشخصات باید از جانب دیگری نشان داده شوند زیرا با چشم دیده نمیشوند . بنابراین برای غلبه بر این امر، مقاومتهای کوچک از نوارهای نقاشی شده رنگی برای نشان دادن مقادیر مقاومت و قدرت تحمل خود استفاده می شود و  اندازه فیزیکی مقاومت نشان دهنده نرخ وات آن می باشد. این نوار های نقاشی شده رنگی بر روی مقاومت ها ، یک  نوع سیستم شناسایی را بوجود می آورند که عموماً با عنوان کد رنگ مقاومت ها شناخته می شود.

این طرح کد رنگی ها مثل زبان انگلیسی که زبان بین المللی میباشد ، بین المللی است و در همه جای جهان ثابت میباشد و به عنوان یک روش ساده برای شناسایی سریع مقدار اهمی که برای مقاومت ها در نظر گرفته میشود ، صرف نظر از اندازه و شرایط آنها صورت میگیرد .علائم کد رنگی مقاومت ها ، همیشه در زمان شروع بصورت یک نوار از چپ به راست، خوانده می‌شوند با نوار قدرت تحمل با پهنای بزرگتر در سمت راست که قدرت تحمل آن را نشان می دهد. با تطبیق رنگ نوار اول با شماره اختصاصی آن در ستون رقم نمودار رنگ زیر، رقم اول مشخص شده و این نشان دهنده اولین رقم مقدار مقاومت است.