پتانسیومتر همان ولوم است؟

پتانسیومتر و ولوم دو نوع مقاومت متغیر هستند که شباهت زیادی به یکدیگر دارند. در کل مقاومت الکتریکی در یک مدار مسیر جریان الکتریکی را سد می‌کند و مطابق با قانون اهم باعث افت ولتاژ می‌شود. متغیرهایی که ساخته می‌شوند به دو صورت ثابت و متغیر هستند. در این مقاله قصد داریم در مورد دو نوع مقاومت متغیر یعنی پتانسیومتر و ولوم صحبت کنیم. اگر می‌خواهید با نحوه عملکرد این دو قطعه بیشتر آشنا شوید در ادامه همراه ما باشید.

ولوم چیست؟

همان‌طور که گفته شد ولوم یک نوع مقاومت متغیر است که از یک اهرم پیچشی و پایه‌های خروجی تشکیل می‌شود. اهرم پیچشی به‌ منظور تغییر میزان مقاومت در پایه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. روی ولوم یک کلید مشاهده می‌کنید که اگر اهرم تا آخرین حد چرخانده شود، کلید قطع و وصل می‌شود. از ولوم در مصارف بسیار متعددی می‌توان استفاده کرد که از جمله آن‌ها می‌توان به ساخت لوازم صوتی، خاموش کردن دستگاه به کمک کلید ولوم، کم کردن میزان صدای دستگاه و غیره اشاره کرد. کلید ولوم از پنج پایه تشکیل می‌شود که با چرخاندن اهرم ولوم مقاومت سه پایه وسط آن تغییر می‌کند. در طرفین ولوم دو پایه‌ دیگر وجود دارد که به آن‌ها پایه‌های کلید می‌گویند.

محصولات مرتبط: ولوم 500k

انواع ولوم

ولوم‌ها با اندازه و مقاومت‌های مختلفی طراحی و روانه بازار می‌شوند. شما می‌توانید نسبت‌ به وسیله الکترونیکی که می‌خواهید بسازید، مناسب‌ترین مقدار مقاومت آن‌ها را انتخاب کنید. شما می‌توانید ولوم‌های زیر را از سایت مگنت الکترونیک تهیه کنید:

ولوم 1k
ولوم 5k
ولوم 10k
ولوم 20k
ولوم 50k
ولوم 100k
ولوم 500k
ولوم دوبل 50k
ولوم دوبل 100k
کلید ولوم 500k بزرگ
کلید ولوم 500k کوچک

پتانسیومتر چیست؟

پتانسیومتر یکی دیگر از انواع مقاومت‌های متغیر است که در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای استفاده از پتانسیومتر باید هر دو انتهای عنصر مقاومتی به پتانسیومتر متصل شود. لغزنده نیز باید در موقعیتی بین دو سطح ولتاژ در پایه‌های ۱ و ۳ و مسیر مقاومتی قرار بگیرد. با توجه به این‌ که پتانسیومتر یک قطعه ساده است، می‌تواند مدار را می‌تواند در مدار ولتاژ به‌ طور پیوسته قسمت کند؛ بنابراین یک سیگنال خروجی با ولتاژ متغیر خواهیم داشت.

بیشتر بدانید: هویه لحیم کاری چیست؟ | بهترین هویه های لحیم کاری

انواع پتانسیومترها

براساس توصیف ویژگی‌های الکتریکی پتانسیومتر می‌توان در ۲ دسته اصلی قرار داد:

پتانسیومتر خطی (linear taper potentiometer)

در این نوع پتانسیومتر یک المان مقاومت با مقطع ثابت وجود دارد؛ به‌ همین خاطر مقاومت میان وایپر و یکی از پایه‌ها با فاصله‌ بین آن‌ها متناسب است. زمانی‌ که نسبت تقسیم مقاومت متناسب با زاویه چرخش محور باشد، باید از پتانسیومتر خطی استفاده کنیم. معمولاً از پتانسیومتر خطی در کنترلرهای تنظیم‌ کننده در اسیلوسکوپ اشعه کاتدی آنالوگ استفاده می‌کنند.

پتانسیومتر لگاریتمی (logarithmic taper potentiometer)

یکی دیگر از انواع پتانسیومترها، مدل لگاریتمی است که در آن یک بایاس مشخص در المان مقاومت وجود دارد. به‌ بیان‌ دیگر چنانچه پیچ متصل به وایپر در وسط یک دور کامل داشته باشد، مقدار مقاومت نصف کل مقدار آن نخواهد بود؛ بنابراین این نوع مقاومت به طوری طراحی می‌شود که کاملاً عملکرد لگاریتمی را نشان دهد. از این نوع پتانسیومتر بیشتر در تجهیزات صوتی برای کنترل صدا استفاده می‌کنند و اصلاً کاربرد صنعتی نخواهد داشت.

محصولات مرتبط: کلید ولوم 500K بزرگ

پتانسیومتر گردان

یکی از متداول‌ترین پتانسیومترها مدل گردان است که می‌تواند با حرکت زاویه‌ای مقدار مقاومت را تغییر دهد. از این نوع پتانسیومتر به‌ عنوان دکمه کنترل صدا می‌توان استفاده کرد. در ساخت پتانسیومترهای گردان کربنی از یک مهره حلقه‌ای، واشر و همچنین پوشش یا برد مدار چاپی استفاده می‌شود. تمامی این قطعات می‌توانند برای تغییر مقاومت، یک یا چندین مسیر داشته باشند؛ به‌ همین خاطر آن‌ها را به نام پتانسیومتر گروهی نیز می‌شناسند. از پتانسیومترها با دو مسیر یا شیار مقاومتی برای تنظیم و کنترل دو بلندگوی یک رادیو یا آمپلی فایر استریو استفاده می‌شود.

پتانسیومتر کشویی

به منظور تغییر مقدار مقاومت کنتاکت با یک حرکت خطی می‌توان از پتانسیومترهای کشویی استفاده کرد. توسط این پتانسیومترها یک رابطه خطی بین مقاومت خروجی و موقعیت کنتاکت کشویی وجود دارد. در ساخت تجهیزات صوتی حرفه‌ای می‌توان از این نوع پتانسیومترها استفاده کرد. با توجه به این‌ که در این نوع پتانسیومتر شیار طولانی وجود دارد، بنابراین مسیر گرد و غبار، عرق یا چربی را جذب می‌کند و این می‌تواند در نتایج تأثیر بگذارد.

محصولات مرتبط: پتانسیومتر خوابیده 50Kپاناسونیک ۱۱۶۰۰۶

پیش‌ تنظیم و تریمر

به کمک پتانسیومتر پیش تنظیم یا تریمر به‌ راحتی می‌توان یک مدار را تنظیم کرد. پتانسیومترهای پیش چرخان با یک دور نوعی از مقاومت متغیر استاندارد محسوب می‌شود که می‌توان آن‌ها را به کمک یک پیچ گوشتی دوسو یا ابزار پلاستیکی دیگر تنظیم کرد. پتانسیومترهای تریمر قطعات مستطیل شکلی هستند که وجود جعبه پلاستیکی آن‌ها باعث می‌شود از مشکلاتی نظیر گرد و غبار و کثیفی در امان بمانند.

رئوستا

از انواع توان بالای پتانسیومتر، می‌توان به رئوستات اشاره کرد. در این نوع مقاومت‌های متغیر دو اتصال وجود دارد که می‌توان توسط آن‌ها هر مقدار مقاومت دلخواه در محدوده موردنظر برای کنترل جریان عبوری فراهم کرد. به‌ طور کلی می‌توان گفت هر پتانسیومتر متغیر را به‌ صورت یک رئوستات می‌توان در نظر گرفت. لازم به ذکر است که توان رئوستا بالا بوده و به‌ همین خاطر برای کنترل جریان‌های بالا از آن‌ها استفاده می‌شود.

تفاوت ولوم با پتانسیومتر در چیست؟

ولوم از یک المان مقاومتی دوار تشکیل شده که داخل یک محفظه قرار گرفته است. دو ترمینال به دو انتهای المان مقاومتی متصل می‌شوند که مقدار مقاومت در این دو ترمینال ثابت است. در بین دو ترمینال موجود یک ترمینال دیگر قرار می‌گیرد که وظیفه تغییر مقاومت بین ترمینال وسط و ترمینال‌های کناری را برعهده دارد.

بنابراین ولوم یک نوع مقاومت متغیر است که شباهت زیادی از نظر ساختار و عملکرد به پتانسیومتر دارد. پتانسیومتر و ولوم در روش تنظیم میزان مقاومت با یکدیگر تفاوت دارند. ولوم به‌ صورت دستی قابل تنظیم است، در حالی‌ که برای تنظیم پتانسیومتر نیاز به پیچ گوشتی خواهیم داشت؛ در نتیجه برای مصارفی که لازم است به‌ طور مداوم مقدار مقاومت تغییر کند، ولوم گزینه مناسبی است.